วันศุกร์ที่ 25 กันยายน พ.ศ. 2552

ภาษายองวันละคำ

2      ภาษายองเป็นภาษาท้องถิ่นของคนบ้านหว้ยไซ ต.หว้ยยาบ  อ.บ้านธิ จ.ลำพูน      ภาษายองจะออกสำเนียงเหมือนชาวสิบสองปันนาที่อยู่ในประเทศจีนตอนไต้ สิบสองปันนา   มีภาษาพูดที่เป็นเอกลักษณ์บ่งบอกถึงความเป็นชนชาติไทย อาณาจักรสิบสองปันนามีความเจริญรุ่งเรืองมีกษัตริย์ปกครองต่อเนื่องยาวนาน แต่ไม่อาจต้าทานความยิ่งใหญ่ของจีนได้จึงต้องเป็นส่วนหนึ่งของจีน ในยุคต่อมาคอมมิวนิสต์ยึดประเทศจีนได้สำเร็จจึงมีผลทำให้แหล่งอารยธรรมเก่าแก่ถูกทำลายลงอย่างสิ้นเชิง แต่ภาษาชนชาวยองยังคงรักษาเอาไว้จนทุกวันนี้ ขอให้ลูกหลานของชาวยองจงรักษาเอาไว้ให้นานเท่านานนะ

วันนี้เสนอคำว่า

ฮืมโม้ง หรือ( บะโม้ง )  หมายถึง มะม่วง
อยู่ฮั่นนอ หมายถึงอยู่ที่นั้นไง เป็นการบอกคนที่กำลังหาของอะไรสักอย่างแต่หาไม่เจอ คนที่หาของเจอก่อนก็จะบอก และใช้มือชี้ไปหาของที่เจอ และบอกว่า อยู่ฮั่นนอ(อยู่นั้นไง) อยู่ฮั่นแน่ะ เป็นการบอกซ้ำ
บะก๋วยสีเปา: หมายถึงลูกมะละกอ ทางภาคอีสานเรียก บักสีดา

เต่วหลั่ง  หมายถึง กางเกงขายาว ที่มาคือคนยองเห็นว่ามีแต่ฝรั่งหรือชาวต่างชาติใส่กางเกงขายาวจึงเรียกชื่อตามคนใส่ ถ้ากางเกงขาสั้น
เรียกว่า เต่วแร่ด                                           

 ขอแฮม หมายถึง ขออีก เป็นคำที่คนนั้นทำอะไรที่ยังไม่พอใจหรืออยากจะได้อะไรเพิ่มเติมเพื่อให้ดีขึ้นมากกว่าเดิม ให้เป็นที่พออกพอใจจึงใช้คำว่า ขอแฮม

จะไป่ลุนแล่น หมายถึง อย่าวิ่งซุกซน เป็นคำที่บอกให้เด็กที่กำลังวิ่งเล่นซุกซนไห้ระมัดระวัง

จะลุ่ม: จุ่มหรือแช่ เช่นเอามือแช่น้ำแล้วเอามือออกทันที่

ขะหนุ๋มซิ่น หมายถึง ขนมจีน เป็นขนมที่มีลักษณ์ที่เป็นเส้นที่ทุกคนชอบกินกัน เช่นขนมจีนน้ำเงี่ยว

ลึกลื๋น หมายถึง คนดื้อลั่น คนที่ไม่ย่อมใคร

ซะกุ่ง หมายถึง จิ่งรี่ด หรือ จิกุ่ง เป็นแมลงชนิดหนึ่งที่ร้องเสียงด้งเวลาค่ำคืน

กบตู หมายถึง คางคก เป็นสัตว์คล้ายกบมีต่อมที่เป็นพิษ

โง  หมายถึ่ง วัว

ต่าว หมายถึง หกล้ม เป็นอาการที่คนเดินแล้วสดุดหกล้มเอาหน้าฟาดกับพื้น

ตากหง๋าย หมายถึง หกล้ม เป็นอาการหกล้มอีกอย่างเป็นเอาท้านทอยลง

จ๊ะปิ่กเฮือน หมายถึง จะกลับบ้าน  ปิ่ก(กลับ) เฮือน (บ้าน)

ฮื่อมันเห   หมายถึง ให้มันไปเสียเถอะ  ลักษณะคือมีคนมาขอสิ่งของแล้วมีคนที่สามมาบอกว่าให้สิ่งที่เขาขอนั้นให้เขาไปเถอะ

เก้าไม่ หมายถึง ต้นไม้

ผ้าคาดโห หมายถึง ผ้าขาวม้า เป็นผ้าที่ใช้สำหรับนุ่งของผู้ชายเวลาอาบน้ำลักษณะคล้ายผ้าเช็ดตัวแต่มีความบางกว่าส่วนมากทำจากผ้าฝ้ายพื้นเมือง มีลายเป็นตราหมากหลุก คนยองมักจะนำไปฟันที่ศรีษะ
เอามาคาดที่ศรีษะ(มาจากคำว่า ผ้าคาดหัว)


ผ้าแจ๋ง หมายถึง ผ้าเช็ดหน้า เป็นผ้าฝืนเล็กๆสำหรับเอาไว้เช็ดหน้า

ลิ๋นฮุง หมายถึง เล่นว่าว เป็นเครื่องเล่นชนิดหนึ่งที่เล่นแถวสบามหลวง เรียกว่า การเล่นว่าว

เอาแฮมหม่อ หมายถึง เอาอีกแล้ว เป็นคำอุทานที่เกิดเหตุการณ์ซ้ำซากที่ไม่พึงประสงค์ที่จะให้มันเกิด
ซ้ำอีก

บ่ายั้งปิ้นล่ำปิ้นเหลอ หมายถึง อะไรกันนักกันหนา เป็นคำบ่นที่เกิดจากการที่มีการกระทำที่น่าเบื่อไม่รู้จักจบสิ้นหมายการเมืองในตอนนี้ ว่าเมื่อไรจะจบสิ้นกันเสียที่

ปะกั๋นแห่มแล้วน้อ หมายถึง วันนี้วันที่ 7 ตุลาคม 2553เจอกันอีกแล้วครับ

ตาวด้งตะลุบปุม หมายถึง  คนที่หกล้มเสียงด้งตุบ

หลดกุ่น หมายถึง รถจักรยานหรือมอเตอร์ไซค์ล้ม หลด คึอ รถ กุ่น คือ อาการของรถล้มลง

ลดจุน  หมายถึง รถชนคน

ลดแล่ว  หมายถึง รถที่ชนแล้วดูไม่ได้ ยับเยิ่นไปหมด

กึดยาก  หมายถึง การที่เราคิดไม่ออกว่าจะทำอย่างไร มันคิดไม่ออก ไม่แน่ใจที่จะทำให้สำเร็จ

ฮู้เป่อเลอะ  หมายถึง การที่มีใครสักคนคิดจะทำอะไรเราสามารถรู้เท่าทันเล่ห์เหลียมของเขา (ฉันรู้นะคิดอะไรอยู่)
ปิ้ด หมายถึง ดินสอดำ

โม้ง   หมายถึง ที่ใช้เก็บสัตว์น้ำที่เราจับมาเช่นปลาคำเมืองเชียงใหม่เรียกว่า ข้อง

ซึ่งตึง=  คนโง่ที่ไม่ฉลาดเอาเสียเลย โง่แล้วอวดฉลาด

ตําแหล่วเมือง =  คนที่ชอบเที่ยวจนรู้จักคนไปทั่ว คนที่มีเพื่อนมากไม่ว่าจะไปที่ไหนมีแต่คนรู้จัก

หมิ่นโอ่ = กลิ่นเหม็นที่ไม่พึงประสงค์ทุกชนิด

หวิ๋ด = ขาดไปนิด ลักาณะที่มีการทำอะไรไม่พอดี เช่นอยากได้ของ 10อย่างแต่ขาดไป2จะครบ10 เรียกว่าขาดไป
ผะเหลิด =  ลื่นถะไหล อาการทีเรายืนไม่อยู่ ลืนหกล้ม

มื่น = ลื่น เช่นสิ่งของที่มีความมันเราจับไม่อยู่หลุดมือเพราะลื่น

หมิ่น = สีของควันไฟที่ติดอยู่ก้นหม้อที่มีสีดำๆสามารถเอามาทำเป็นสีในการเขียนได้

ก๋ำปือ = จับเหวี่ยงทิ้ง  เป็นการที่เราได้สิ่งของที่ไม่ชอบเราก็จับของนั้นเหวี่ยงทิ้งแบบไม่เยื้อใย

ก๋ำแย็ด = จับซุก เป็นการจับสิ่งของแล้วจับยัดเข้าไป เช่นจับไม้ซุกเข้าไปในรู

ขี้จุ =โกหก

ขี้จ้ะ = อาการรังเกียดอะไรสักอย่างที่สกปรกไม่หน้าดูที่สุด

ขี้ค้าน = ขี้เกียจ

ขี้ขน =  กรน คนที่นอนกรน

ขี้เต้า = ขี้เถ้า สิ่งที่เกิดจากการเผ่า  เรียกว่าขี้เถ้า

ขี้ตี่น = รอยเท้าทีเราเคยเดินเหียบมาแล้ว

11 ความคิดเห็น:

  1. ชอบมากครับ กำลังศึกษาภาษายองเลยครับ

    ตอบลบ
  2. เพิ่มอีกหนึ่งคำน่ะ ปิ๊ด แปลว่า ดินสอ

    ตอบลบ
  3. ไม่ระบุชื่อ30 เมษายน 2554 เวลา 05:26

    ปัจจุบันมีมีน้องผู้หญิงจัดรายการวิทยุ เป็นภาษายอง ของ สวท.95 ของลำพูน ทุกวันพุธ-พฤหัสบดี เวลา 16.00 น. - 17.00 น. รู้สึกว่าจะเป็นรายการของ ธ.ก.ส.นะ ลองฟังดู สนุกมาก น้องเค้าพูดภาษายองที่ฟังแล้วต้องอมแล้วเชียวแหละ ลองฟังดูนะ

    ตอบลบ
  4. บะเฟิง= มะเฟือง
    บะเขอ=มะเขือ
    เก๋อ=เกลือ
    เมิง=เมือง
    เปะ=เปียก

    ตอบลบ
  5. ไม่ระบุชื่อ12 กรกฎาคม 2554 เวลา 23:29

    ขอบคุนตี๋จวยกั่นสะแดงความคิดเห็น จวยกั่นฮักษากำยอง ถ่าเขนบ่าถูกยั่งไดก็บอกมาเน้อ

    ตอบลบ
  6. ป้าปิ๋นคุนยอง อู้กำยองมันโม่น ได้อู่กำยองมันแน่นดี ป้าเอากำยองวันละกำไปลุง Face book มีคุนสนใจ โม่นใจปู๊ดโท๊ะ

    ตอบลบ
    คำตอบ
    1. ป้าเป็นคนยองพูดคำยองมันสนุก ใด้พูดคำยองมั่นใจดี ป้าเอาคำยองวันละคำไปลงเฟตสบลุ๊คสนุกใจมากๆ.
      ผมเป็นคนไทยครับ.ผมแปลแบบนี้ถูกใหมครับ เปิ่งใจ๋ก็ครับคุณป้า

      ลบ
  7. ไม่ระบุชื่อ8 ธันวาคม 2554 เวลา 07:40

    บะก๋วยสีเปา: หมายถึงลูกมะละกอ ทางภาคอีสานเรียก บักสีดา

    ภาคอีสานเรียก บักหุ่งคะ สีดามันแปลว่า ฝรั่ง

    ตอบลบ
  8. ไม่ระบุชื่อ10 พฤษภาคม 2557 เวลา 08:28

    นำโป่ คุ หรือถังน้ำเจ่า

    ตอบลบ
  9. คุนยองบ่เกยอยู่แต่ม

    ตอบลบ
  10. คนลื้อกับคนยองคนเผ่าเดวกัน

    ตอบลบ

photolee

photolee
Thawat Palee